Koop- en keuzevrijheid (#349)

Afgelopen donderdag heeft de meerderheid van de raad tegen het instellen van een koopzondag gestemd. Begrijpelijk voor partijen als ChristenUnie en SGP. Dat zij vanuit hun (geloofs)visie hiertegen zijn is duidelijk en respecteer ik ook. Alleen is er geen wederkerig respect en dat doet pijn.

Ik ben voor een koopzondag, zoals ik ook voor een koopmaandag ben en voor een koopwoensdag, etc. Ik ben namelijk voor vrijheid van keuze. Keuze van de consument wanneer hij of zij wil winkelen. Keuze van de winkelier op welke dag hij of zij open wil zijn. Evenals keuze van welk programma ik op de televisie kijk of radioprogramma ik hoor.

Zoals ik respect heb voor zij die geloven, heb ik ook respect voor hen die niet geloven en hun zondag anders in willen richten. Respect moet van twee kanten komen en in een samenleving is wederzijds respect onontbeerlijk voor het goede functioneren daarvan.

Keuzes maken (#348)

Keuzes maken staat deze week heel centraal. Keuze voor wel of niet een pop-podium, keuze voor wel of niet blijven deelnemen aan het college.

Om met dat laatste te beginnen. Zoals inmiddels bekend, hebben wij als fractie van Lokaal Veenendaal, onze steun aan het college ingetrokken. Al bij het vaststellen van de laatste Kadernota hadden wij als fractie moeite met de voorgestelde bezuinigingen. Te veel en te snel wordt de cultuur, welzijn en sport in Veenendaal gebruikt als melkkoe om de financiele gaten te dichten.

Laat mij duidelijk zijn: op termijn is het voor cultuur, sport en welzijn heel gezond om minder afhankelijk te zijn van gemeentelijke subsidies. Alleen het genereren van andere inkomsten, donaties, sponsoren etc. om te komen tot cultureel ondernemerschap zal haar tijd vergen. Vanaf het begin van deze raadsperiode hebben wij te maken gehad met grote bezuiningen. Uit de eerste heroverweging zal in 2015 een grote post op deze sectoren bezuinigd gaan worden. En bij de tweede heroverweging wederom een grote post in 2017. Dat gaat mij, ons, te snel. Dit was de grootste reden om niet met de kadernota in te stemmen.

En nu ligt het verhaal Escape voor. Ook daar ligt een complete kaalslag op de loer. Na toezegging van onze wethouder Escape open te houden en bleek dat dit toch niet zou kunnen en dat de financiele middelen gewoonweg ontbreken. Voor mij en ons was dit de bekende druppel. Niet nog meer "armoe" binnen cultuur en welzijn wat mij betreft.

En dan moet je een keuze maken. Slikken wij deze kaalslag met alle reeds besloten bezuiningen of is het tot hier en niet verder. Het is dat laatste geworden. En met de keuze van de fractie is het voor een wethouder geen keuze meer. Hij zal dan moeten aftreden, wat hij afgelopen dinsdag dan ook gedaan heeft.

En dan de keuze over het pop-podium zelf. Los van het feit of een pop-podium wel of geen subsidie zou moeten hebben, ligt de vraag voor of je Escape het slachtoffer mag laten zijn van de onvolledige aanbesteding en uiteindelijke overgang van Welzijn Veenendaal naar Veens. Waarbij ook nog eens de betrokkenen door Welzijn Veenendaal niet of veel te laat zijn geinformeerd. Ik denk van niet. Escape zou wat mij betreft voorlopig open moeten blijven. Daarna, bijvoorbeeld bij de Kadernota, kan er dan bekeken worden of en welke manier het podium gefinancieerd kan worden.

Keuzes maken blijft lastig, keuzes maken doet soms pijn, maar keuzes maken lucht soms ook erg op.

Persbericht (#347)

Verklaring Lokaal Veenendaal n.a.v. aftreden wethouder Bouwmeester

Wethouder Hans Bouwmeester is vandaag, 17 december 2013 afgetreden omdat de standpunten van het college en de fractie van Lokaal Veenendaal niet langer verenigbaar zijn ten aanzien van cultuur en sport en de afgelopen maand ten aanzien van het pop- en cultuurpodium Escape. Lokaal Veenendaal is teleurgesteld dat het college van burgemeester en wethouders in haar zoektocht onvoldoende wil heeft getoond om Escape open te houden. Voor Lokaal Veenendaal is het belangrijk dat Veenendaal de voorzieningen heeft die bij een plaats van ruim 63.000 inwoners passen. Net als een bibliotheek of muziekschool hoort een pop- en cultuurpodium daar gewoon bij. Nu het beleid van dit college er toe leidt dat door de sluiting van Escape onherstelbare schade wordt toegebracht aan het culturele aanbod in Veenendaal, kunnen wij dit college niet langer steunen. Daarom heeft Hans Bouwmeester besloten om af te treden.

Hans is bijna vier jaar geleden namens Lokaal Veenendaal als enige wethouder die niet uit de gemeenteraad kwam tot het college toegetreden. Hij heeft de decentralisaties van het sociale domein voortvarend opgepakt. Met het Model Veenendaal heeft hij een visie op de maatschappelijke ondersteuning voor Veenendalers uitgewerkt en hij was bezig met de invoering daarvan. De projectleider van Reinaerde gaf recentelijk nog een compliment: “Veenendaal loopt voorop in de beleidsvorming rondom het gehele sociale domein.” Wij vinden het daarom erg jammer dat Hans Bouwmeester deze klus niet af kan maken. Het vertrek van de wethouder is een verlies voor Veenendaal.

Lokaal Veenendaal zal er alles aan doen om samen met de andere fracties in de Raad het cultuuraanbod in Veenendaal te behouden en Escape van de ondergang te redden. Wij danken Hans Bouwmeester voor zijn inzet. Wij wensen hem succes in zijn verdere loopbaan.

Is er een Escape? (#346)

De titel "Is er een Escape?" kan je dubbel duiden na de behandeling in commissie van vanavond. Eens kijken of ik als online-toeschouwer kan verklaren wat er nu aan de hand is met Escape.

Escape is een gebouw, een poppodium, een begrip. Het gebouw is van de gemeente, de activiteiten werden tot op heden uitgevoerd onder de vleugels van Welzijn Veenendaal. In de twintig jaar dat Escape nu bestaat, is het uitgegroeid tot een erkend poppodium voor Veenendaal en wijde omgeving en behoort blijkbaar tot de top 40-poppodia van Nederland.

Voor het jaar 2014 is dit jaar het welzijnswerk via een aanbestedingsprocedure gegund aan VitrasCMD. Zij gaan onder de naam VEENS in 2014 en verder al het welzijns- en jongerenwerk in Veenendaal uitvoeren. Bij die aanbesteding zaten ook de gebouwen waar al die activiteiten plaatsvinden. Maar VEENS wil graag in de wijken en buurten werken en heeft dus geen behoefte aan het gebouw Escape. Dus heeft de gemeente het gebouw Escape uit de aanbesteding gehaald en blijft het gebouw van de gemeente en beschikbaar. Maar dat is het gebouw zelf dus.

De activiteiten van Escape, het poppodium, vallen zoals gezegd onder Welzijn Veenendaal. Maar blijkbaar is nooit in de subsidie aan Welzijn Veenendaal het poppodium zelf als onderdeel genoemd. Het viel onder de paraplu van het jongerenwerk. En precies dit deel van het jongerenwerk is niet in de aanbesteding naar VEENS meegekomen. VEENS gaat het dus niet uitvoeren, Welzijn Veenendaal heeft vanaf 2014 geen budget meer en binnen de begroting van de gemeente is geen ruimte meer voor de activiteiten van het poppodium. Wel geld voor het gebouw, geen geld voor invulling dus. Een hele slechte zaak.

We zijn als raad uiteraard geïnformeerd over de bezuinigingen, over de aanbesteding enzovoort, maar in dat hele proces is met geen woord over Escape gesproken. En dat maakt het ook zo frustrerend.

Is er een Escape voor Escape? Niet binnen de begroting volgens het college. Niet volgens de markt, want een zelfstandig poppodium behoeft vele sponsoren. En die zijn er tot nu toe niet. Nee, ik denk dat de raad gezamenlijk een actie of beter, een interventie moet plegen om het poppodium in ieder geval open te houden en daarmee tijd te winnen om een structurele oplossing te bedenken.

Naschrift: de memo van het college over Escape

Bijzonder, bijzonder! (#345)

Bijzondere raadsvergadering in Veenendaal

Na afronding cursus vergaderen mensen met een verstandelijke beperking onder leiding van burgemeester Wouter Kolff in de raadzaal van Veenendaal. Een jaar geleden vatten twee oud-politici, Jaap Pilon en Bert van de Weerd uit Veenendaal het idee op om een cursus politieke besluitvorming te starten voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij kwamen tot dit initiatief door hun veelvuldige contacten met bezoekers van de kookclub van Stichting Buitenzorg in Veenendaal.

Tijdens de bijeenkomsten van de club bleek dat een aantal bezoekers erg geïnteresseerd was in de politieke ontwikkelingen in hun woonplaats. Uit gesprekken kwam naar voren dat de betrokkenen, als er verkiezingen zijn, wel over een stempas beschikken en dus ook hun stem uit zouden mogen brengen maar, bijvoorbeeld op school, geen gelegenheid hadden gehad om kennis op te doen over de politiek.

“Als we het er in ons land over eens zijn dat mensen met een verstandelijke beperking zo veel mogelijk moeten kunnen deelnemen aan de maatschappij, dan moet je daar wel de mogelijkheden voor bieden. Als deze mensen een stempas ontvangen, dan zullen ze wel wegwijs gemaakt moeten worden in de politiek”, aldus Pilon en Van de Weerd.

Een groot deel van de 120.000 (!) mensen met een verstandelijke beperking in Nederland, die een stempas ontvangen, en dus mogen stemmen, heeft geen idee wat ze met dat kiesrecht aanmoet. Vaak begrijpen ze de politiek niet goed en wordt er niet gestemd.

Tijdens de cursus “Ontdekkingstocht door de Democratie” hebben negen mensen met een verstandelijke beperking in acht maanden geleerd wat er allemaal komt kijken bij de politiek en weten ze inmiddels ook hoe het politieke besluitvormingsproces werkt. Na gesprekken met raadsleden, wethouders, de griffier en partijleden en een drietal bezoeken aan het gemeentehuis, willen deze mensen graag laten zien wat ze zoal geleerd hebben. Daarom zullen de negen cursisten, ter afsluiting van hun Ontdekkingstocht door de Democratie, een bijzondere raadsvergadering houden in de raadzaal van het gemeentehuis van Veenendaal.

Deze raadsvergadering, onder voorzitterschap van burgemeester Wouter Kolff en ondersteund door griffier Wil van Wel, zal plaatsvinden op woensdag 11 december as. om 19.30 uur Graag nodigen wij u uit om bij deze voor Nederland unieke raadsvergadering aanwezig te zijn.

Zie meer op Facebook.

Een groot man heeft ons verlaten

Rest in peace, Nelson Mandela
We will remember you for ever!

Weliveenendaal (#344)

Na het succes van Klassiek aan de Grift, is onze beroemde trompettist Andre Heuvelman de initiator van weliveenendaal. Weer een excellent voorbeeld van verbinden, samenwerken en inspireren door de grote kleine meester himself. Niets dan hulde! Dit is het initiatief "vanuit de markt" die zo hard nodig is en niet alleen in deze tijden. Naast Andre zelf, is Stef Bos natuurlijk alom bekend. Maar ook vele wereldberoemde DJ's komen uit Veenendaal en dat begint steeds bekender te worden gelukkig.

Volg, steun en omarm dit initiatief!

Organisch (#343)

Vanavond hebben raadsleden een presentatie gehad over organisch ([or·ga·nisch], bnw., organische [or·ga·ni·sche]) ontwikkelen. Volgens Encyclo zijn er twaalf betekenissen van dit woord, veelal op levend materiaal van toepassing. Maar de laatste betekenis zegt: van nature voortvloeiend uit de ontwikkelingen.

En dat is precies vanavond de uitleg over de wijze van omgaan met inbreidingsgebieden en herontwikkelingsgebieden, zoals het Stationskwartier.

Al jaren is er de wens dat dit gebied wordt herontwikkeld tot een fijn woon en werkgebied, nabij het station en op loop- en fietsafstand van het centrum. Er zijn beeldkwaliteitsplannen gemaakt, tekeningen getekend en contouren bepaald. Maar het wil, zeker in deze ongunstige tijd, niet lukken hiervoor ontwikkelaars te vinden.

En nu mag Veenendaal, samen met Woerden en Houten, als pilot-gemeente mee doen met het zogenaamde organisch ontwikkelen. Deventer en Amsterdam hebben er al ervaring mee opgedaan. Maar wat is dat nu precies?

Feitelijk komt het er op neer dat je het gebied als het ware vrij geeft aan de markt. Vrij geeft met spelregels, maar die zijn veel meer op hoofdlijnen en vele malen minder in detail. Als gemeente geven we dan aan wat bijvoorbeeld de gewenste ontsluiting is (wegen en straten) en waar sprake is van groen (openbare buitenruimte), maar de invulling van de ruimte laten we over aan hen die interesse hebben. Dus kleinere stukjes van het gebied kunnen dan ontwikkeld worden in plaats het hele gebied in een keer.

De filosofie hier achter is dat door kleinere stukjes in ontwikkeling te geven, het een aanzuigende werking heeft of gaat krijgen om ook andere gebiedjes ontwikkeld te krijgen. En daardoor ontwikkel je organisch, zorg je ervoor dat de ene ontwikkeling zich opvolgt door weer een andere. Op (lange) termijn zou het hele gebied dan ontwikkeld kunnen zijn. Kunnen, want zekerheid is er, zoals we weten, totaal niet.

Kan deze pilot kans van slagen hebben voor het Stationskwartier? Wellicht. Wel is zeker dat er voor de komende jaren in ieder geval geen grootschalige ontwikkelingen te verwachten zijn en dat je deze pilot in eerste instantie een kans moet geven, wat mij betreft.

Anders parkeren? (#342)

De parkeertarieven houden de gemoederen weer flink bezig. Vele aanvullende voorstellen van gratis parkeren tot bevriezing en op alle dagen van de week. Maar wat is nu wijsheid qua beleid, want daar zitten wij toch voor in de raad? 

Dat de parkeerexploitatie oplopende tekorten vertoond is alom bekend. In goede tijden zijn de besluiten tot het bouwen van publieke parkeervoorzieningen genomen. En nu het economisch tij al jaren tegenzit, zien wij door teruglopende bezoekersaantallen, nog lang niet gevulde winkelpanden, het verder oprukkende internetwinkelen, een fiks gat ontstaan tussen de opbrengsten en de reeds gemaakte kosten. 

En is dan het verder verhogen van de tarieven van de gemeentelijke voorzieningen een optie of wellicht eerder een obstakel? De middenstand, als ik die zo mag noemen, geeft duidelijk aan dat een verdere verhoging niet bepaald stimulerend is voor ons winkelcentrum. De handreiking is gedaan om mee te denken en wellicht zelfs mee te betalen. Alleen dat zal ongetwijfeld zijn prijs hebben qua regelgeving, reclamebelasting of iets dergelijks. 

Ook al praten we over een verhoging van "maar" 10 cent, het effect op de bezoekersaantallen kan mogelijk veel groter zijn. Het niet verhogen van de tarieven, om in ieder geval onze concurrentiepositie niet verder te ondermijnen, is wat de fractie van Lokaal Veenendaal betreft, een minst slechte. Graag zien wij de handreiking aangenomen om samen met winkeliers en pandeigenaren de parkeertarieven in relatie tot het centrum te bespreken en af te stemmen. 

Onze fractie pleit trouwens al tijden voor het anders benutten van de publieke parkeervoorzieningen op alle dagen dat deze voorzieningen leeg staan of nauwelijks worden benut. Door bijvoorbeeld rommelmarkten toe te staan in de Arie van Hensbergengarage, kunnen andere en hogere opbrengsten worden gegenereerd.

Gezien dat laatste word ik blijkbaar ondersteund als ik de reacties in de Veenendaalse krant lees. Wellicht moeten we dat ook als punt meenemen in ons verkiezingsprogramma voor 2014 en verder.

Brouwer(ont)spoort? (#341)

Zoals elke gemeente, elk bedrijf en vele gezinnen de gevolgen van de recessie merkbaar voelen, zo geldt dat ook voor langdurige ontwikkellocaties zoals Brouwerspoort. De vraag naar winkelruimtes en appartementen is ingestort en is het bijna niet meer mogelijk het originele plan af te maken.

Om er nu voor te zorgen dat Brouwerspoort niet geheel ontspoort, is er door deskundigen een alternatief bedacht: de verkorte winkelroute. Geen achtje meer lopen, maar een zesje. En alleen al van een acht naar zes geeft al aan dat Brouwerspoort al met al wat minder gaat worden.

Lokaal Veenendaal vindt dat jammer, maar stelt ook realistisch vast dat de acht niet meer haalbaar is. Maar dan moet de zes binnen afzienbare tijd wel een dikke zes worden qua uitvoering, uitstraling, bewoning en inrichting. Want alleen dan kan voorkomen worden dat Brouwerspoort ontspoort!

Laten we er voor zorgen dat dat niet gebeurd en dat het project, ook in afgeslankte vorm, een parel voor ons centrum wordt.

Bijdrage Brede Heroverweging (#340)

Voorzitter,

Met het achterliggende proces van inspraak, uitleg, eigen onderzoek, benen op tafelsessies komen wij nu vanavond tot een afronding. Een afronding in de vorm van een shortlist. Een shortlist dus met daarop de zoekrichtingen voor het college. Een kort lijstje weliswaar maar met grote gevolgen. Zoekrichtingen want het college krijgt er maar liefst elf mee vanavond. En daar moet het college binnen afzienbare tijd een kadernota van brouwen.

Voorzitter, naar aanloop van deze tweede brede heroverweging heeft Lokaal Veenendaal gemeend om eerst de huidige begroting eens te vergelijken met vergelijkbare gemeentes. Doen wij zaken goedkoper of minder duur dan hen of zijn er ook onderdelen waar wij als gemeente weer duurder uit zijn. Overall doet Veenendaal het helemaal niet slecht. Slechts op een aantal onderdelen is onze gemeente duurder dan bij de vergelijkbare gemeentes. En waarom zijn wij duurder? Uit ons onderzoek is gebleken dat onze kosten niet zo zeer in de aantallen ambtenaren zit, maar meer in de wijze van doorbelasting van alle, echt alle gemeentelijke, materiële kosten aan elke ambtenaar. Waar de opslag soms 20% of soms zelfs lager dan dat is, is onze opslag gemiddeld genomen rond de 30%. En daar zit wat onze fractie betreft dan ook de crux wat betreft de "duurheid" van onze gemeente. Die bovenmatige onderdelen, ongeveer 3 miljoen euro, geven wij dan ook graag mee aan het college om deze mee te nemen in haar overwegingen voor de kadernota. Uiteraard staan wij open om verder in detail een uitsplitsing en verdieping aan te geven als daar behoefte aan is.

Dan voorzitter, heeft onze fractie nog aanvullende keuzes gemaakt uit de groslijst. Daarbij moeten wij de opmerking maken dat wij ook gekeken hebben naar de benoemde posten uit de eerste brede heroverweging, aangezien het zwaartepunt van die bezuinigingsronde in 2015 komen te vallen. De grootste post uit de groslijst is de inperking van het overbudget op het sociaal domein met 1,5 miljoen euro. Wij zullen er als gemeente niet aan ontkomen om steeds meer binnen rijksbudgetten te moeten acteren om financieel op orde te blijven. We geven hiermee dus nog wel accoord om aanvullend budget uit de algemene middelen te halen, maar niet meer in die mate die tot op heden werd gehanteerd. Met alles wat aan taken nog naar de gemeente komt, vooral op het sociaal domein, en met de afspraak om dat gehele domein eigenlijk van de grond af aan opnieuw op te bouwen, zullen tegen die tijd goede keuzes moeten worden gemaakt.

Daarnaast voorzitter halen wij voor een kleine 600.000 euro uit de begroting qua jeugdzorggelden. Deze worden vanaf 2017 gefinancierd uit rijksmiddelen en halen wij daarom uit onze gemeentelijke begroting. Verder nog wat opvallende zaken als de out of pocketkosten startersleningen. Deze kosten dienen wat onze fractie betreft uit de inkomsten op de startersleningen betaald te worden en niet apart begroot te worden. Verder stelt onze fractie voor (deels) te bezuinigen op de toezicht openbare ruimte, het schoolbegeleidingswerk (dat is toch een taak van de school zelf), het RO-beleid, de VVV, de kosten van parkeren en catering.

In aansluiting op onze motie over de uitbesteding van het ICT willen wij minimaal 100.000 euro aan kostenvermindering bewerkstelligd zien. De laatste twee grote posten vormen de bestemmingsreserves en de werkplekbenutting op het gemeentehuis. Wat betreft de eerste zien wij dat wij als gemeente enorm veel reserveren, meer dan gemiddeld en dat die reserves ook weer gevoed worden door inflatiecorrectie. Dat laatste wil onze fractie eruit halen. Gezien de bovenmatige reserveringen is wat ons betreft een pas op de plaats mogelijk. Zoals Lokaal Veenendaal ook pleit voor betere benutting van de gemeentelijke parkeervoorzieningen, zo pleit onze fractie ook voor betere benutting van het gebruik van ons gemeentehuis. Er is veel onbenutte ruimte en wij kunnen ons goed voorstellen dat bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties welke nu in de Rozenbottel gehuisvest zijn, een plek zouden kunnen krijgen binnen dit huis.

Afsluitend voorzitter, willen wij het college vragen om straks bij de kadernota helder en transparant aan te geven welke zaken het college uit de totale shortlist heeft overgenomen in de kadernota en welke niet. Dit zal onzes inziens de discussie bij het vaststellen ervan beter duiden.

Rest ons verder niets dan het college veel wijsheid toe te wensen in de uitdaging om van elf shortlists een kadernota te formuleren.

538 voor Warchild (#339)

27 maart op de Markt in Veenendaal

Vergelijkbaar Veenendaal: impasse (#338)

In het kader van de ontdekkingstocht door de gemeentelijke begroting en de benchmark met soortgelijke gemeenten een nieuw staatje, maar tevens een impasse. Uit de benchmark met de vijf gemeenten krijgt Veenendaal per inwoner gemiddeld 191 euro minder aan inkomsten en geven wij per inwoner gemiddeld 187 euro minder uit. Dat ligt dus in balans.

Op de diverse onderdelen echter geven wij voor vijf onderdelen meer dan gemiddeld per inwoner uit: Werk en inkomen (13 euro), Ontspanning (11 euro), Bevolkingszaken (6 euro), Volkshuisvesting (10 euro) en Algemene ondersteuning (23 euro). Die laatste was al geconstateerd in relatie tot het gemeentefonds. Drieentwintig euro per inwoner klinkt misschien niet veel, maar op totaalbasis betekent dit toch ruim 1,4 miljoen euro meer dan gemiddeld. Per saldo betekent dit het volgende:

Op alle andere onderdelen geven wij als Veenendaal weer minder uit dan gemiddeld. En dat is samen veel meer dan die 3,9 miljoen die wij op de vijf genoemde onderdelen te veel uitgeven. Oftewel wat te doen met deze informatie? Moet ik nu kortzichtig alleen deze vijf posten gaan opnemen als bezuiniging op meso-niveau? En wat te doen met de posten waar wij, gemiddeld gezien, te weinig aan uitgeven? Die kunnen we niet zo maar gaan verhogen en al helemaal niet zonder enige visie of beleid. Een impasse dus.

Weblog in de krant (#337)

Blijkbaar wordt mijn weblog ook door het journaille gelezen. Staat er vandaag een kort artikeltje in de Rijnpost over de serie "Vergelijkbaar Veenendaal". Alleen.... iedereen wil een nieuwe begroting, maar ik wil bovenal een integrale begroting. Een begroting waar keuzes in zijn gemaakt qua taken en wat wel of wat niet te doen en dat alle keuzes op elkaar zijn afgestemd. En daar is de serie eigenlijk de onderlegger voor. Maar goed, toch leuk dat er aandacht aan wordt besteed!

Vergelijkbaar Veenendaal ICT (#336)

Een van de vragen die straks zeker aan bod gaan komen bij de heroverweging is de vraag welke taken moet een gemeente nu doen, welke zijn optioneel en welke hoef je niet te doen. Die (kern)takendiscussie gaat dan voornamelijk over taken die wij als gemeente voor inwoners organiseren, faciliteren of beschikbaar stellen.

Maar binnen het gemeentehuis zijn er de nodige taken waarvan je je kan afvragen of je dat als gemeente zelf moet doen of dat je dat niet beter kunt uitbesteden. Een van die taken, waar wij bij de vorige kadernota al aandacht voor hadden gevraagd, is ICT. Oftewel alle computers, netwerk, programma's, etc. Is dat nu een taak die je als gemeente zelf moet doen of kan je dat ook "over laten" aan een private partij?

De materiële interne kosten voor ICT bedragen ruim 1,5 miljoen euro. Wat de kosten zijn voor het ICT-personeel kan ik niet 1-2-3 uit de begroting halen. Die vallen ongetwijfeld ergens onder de afdeling managementondersteuning of facilitaire zaken. En die personele kosten moeten nog eens opgeteld worden bij die materiële kosten.

Een eerdere conclusie was dat wij als gemeente veel meer dan andere gemeenten kosten maken voor bestuursondersteuning. Nu kan ik ICT daar niet automatisch onder scharen, maar de kosten van ICT worden wel doorbelast naar alle afdelingen. Maar een gedeelte zou hier wellicht door verklaard kunnen worden.

En hoe meer ik in de begroting duik, hoe meer ik er van overtuigd ben dat onze oproep voor een business case om ICT uit te gaan besteden, hout snijdt. ICT is een middel om onze dienstverlening aan inwoners en bedrijven te ondersteunen, maar is niet een taak die primair door de gemeente zelf uitgevoerd hoeft te worden. In de markt en zeker in onze Veense markt, zijn uitstekende bedrijven te vinden die het gehele beheer, onderhoud, advisering en support-gedeelte kunnen uitvoeren. En ongetwijfeld tegen veel lagere kosten. Die business case moet er komen wat mij betreft en ICT zal zeker tot de mogelijkheden van uitbesteding gaan horen.

Vergelijkbaar Veenendaal Gemeentefonds (#335)

In de serie "Vergelijkend Veenendaal" ditmaal de vergelijking van onze begroting met het gemeentefonds.
Het gemeentefonds is de belangrijkste inkomstenbron van een gemeente. En om te bepalen welk bedrag welke gemeente krijgt, is het gemeentefonds een complexe samenhang van rekenregels, standaarden en verdelingen. Niet alleen op bijvoorbeeld aantal inwoners wordt uitgekeerd, maar ook op allerlei CBS-cijfers wat betreft werkeloosheid, verhouding laag- en hogergeschoolden, aantal leerlingen, vierkante meters weg, enzovoort, enzovoort. Een uitkering uit het gemeentefonds is dan ook niet 1-2-3 snel te berekenen.

Maar het gemeentefonds is wel gestoeld op een bepaalde verhouding van uitgaven per cluster. En deze clusters kunnen dan weer vergeleken worden met de clusters uit onze eigen begroting. En wat valt dan op? Dat wij als Veenendaal op alle clusters, met uitzondering van "Bebouwing en omgeving", meer uitgeven dan er eigenlijk via het gemeentefonds beschikbaar voor is.

Van het cluster "Voorzieningen bevolking" weten wij dat we al meer uitgeven, want daar leggen wij vanuit onze algemene middelen ruim op toe. Dat ligt trouwens ook in lijn met hoe wij tot op heden met alle voorzieningen en ons minimabeleid zijn omgegaan.

Wat betreft het cluster "Bestuur" zijn onze uitgaven behoorlijk forser dan wat je eigenlijk via het gemeentefonds zou mogen verwachten. 48 euro per inwoner meer. Hoe en vooral waarom dat is, moet ik nader gaan bekijken.

Volgende stap is om onze clusters te gaan vergelijken met die van de overige 5 referentie-gemeenten. Daar zullen ook ongetwijfeld uitschieters naar beide kanten te bespeuren zijn. En als dat eenmaal is gedaan, wordt het tijd de begroting opnieuw te gaan opbouwen met de nu publiekelijk bekende opgave. En hopelijk kan ik met al het vergelijkingsmateriaal een integraal voorstel doen.

Raad stelt beleid vast, geen tarieven (#334)

De Veenendaalse krant kopt vandaag "Raad bepaalt sporttarieven, niet het college". Dit als conclusie van de bespreking van de verhoging van de sporttarieven in de laatste commissie. Een conclusie die door een aantal partijen, waaronder de mijne, getrokken was. En laat ik het daar nu niet eens mee zijn.

De raad stelt kaders en beleid vast en een daarvan is het tarievenbeleid. In dat beleid staat omschreven hoe tarieven bepaald moeten worden en wat de randvoorwaardelijke zaken zijn ten aanzien van sporttarieven. Dat beleid is een bevoegdheid van de raad. Op basis van dat beleid kan dan een uitvoerend college de tarieven bepalen. Want dat is een uitvoeringszaak en dus des college.

De conclusie is dan ook dat de raad het beleid vaststelt en het college de tarieven.

Persbericht (#333)

College en gemeenteraad starten bezuinigingen

Het college en de gemeenteraad van de gemeente Veenendaal zijn samen gestart met een nieuwe brede heroverweging. Dit is nodig om de financiële situatie van de gemeente sluitend te houden na de nieuwe bezuinigingen die het Rijk heeft aangekondigd. Bovendien komen er veel nieuwe taken naar de gemeente. Daarvoor krijgt Veenendaal minder geld dan nu voor de uitvoering van deze taken op rijksniveau beschikbaar is. Er moeten omvangrijke beslissingen genomen worden en de keuzes daarvoor worden door college en gemeenteraad gezamenlijk gemaakt.

Het college en de gemeenteraad hebben samen als doel gesteld om een meerjarig sluitende begroting te houden. Daarvoor worden bezuinigingsmogelijkheden geïnventariseerd van ca. € 10 miljoen. Het uiteindelijk te bezuinigen bedrag zal niet groter zijn dan dat wat nodig is om de begroting sluitend te houden. De begroting van de gemeente Veenendaal bedraagt in totaal ongeveer € 142 miljoen.

De afgelopen weken hebben het college en de gemeenteraad gezamenlijk overlegd over het proces dat nu doorlopen moet worden. Dit proces start met een inventarisatie van onderwerpen waarop bezuinigd kan worden. Hierover gaan college en raad met elkaar en met de samenleving in gesprek. Op een later tijdstip start een participatietraject. In de kadernota 2014-2017, die op 8 juli door de gemeenteraad wordt vastgesteld, worden de definitieve keuzen gemaakt.

Vergelijkbaar Veenendaal OZB (#332)

In het kader van Vergelijkbaar Veenendaal, waarbij ik Veenendaal ben gaan benchmarken met vijf gelijke gemeenten qua grootte, sociale structuur en centrumfunctie, heb ik als eerste de OZB onder de loep genomen.

De onroerendezaakbelasting is altijd een gevoelig punt in een gemeente. In de basis is de OZB een gemeentelijke heffing op het onroerend goed in de gemeente en is bedoeld als inkomstenbron om kosten te dekken voor het welzijn en behagen van al haar inwoners. Vooral dat laatste wordt wel eens vergeten als het gaat om wel of niet verhogen van deze lokale belasting.

Zoals eerder vermeld heb ik naast Veenendaal, vijf gemeenten geselecteerd welke te vergelijken zijn met Veenendaal. En van deze gemeenten heb ik een OZB-vergelijking gemaakt.

Wat valt er allemaal op? Ten eerste dat Veenendaal veruit de "goedkoopste" gemeente is, als het gaat om het OZB-percentage wat geheven wordt. Lelystad spant de kroon qua percentage. Dat percentage wordt geheven over de WOZ-waarde van een woning of pand. In Veenendaal is de gemiddelde WOZ-waarde (peildatum 1-1-2012) 240.000 euro. In Lelystad daarentegen is die WOZ-waarde slechts 181.000 euro. Daarom heft Lelystad, vermoed ik, een hoger percentage om toch aan haar inkomsten te komen.

Als we nu weer verder gaan met Veenendaal, dan rijst de vraag of wij wellicht niet een veel te laag percentage heffen. En dan met de benchmark-gegevens in de hand, valt er ook een gemiddeld percentage uit te rekenen en daarmee een inkijk te geven in onze OZB-ruimte. Dat is het verschil tussen wat wij nu heffen en wat wij zouden kunnen heffen als wij deze zes gemeenten gemiddeld als uitgangspunt nemen. En dan heeft Veenendaal, in deze vergelijkingsmethode, voor ruim 2 miljoen euro aan OZB-ruimte.

Daarmee zeg ik geenszins dat wij de OZB zouden moeten verhogen, maar ik geef slechts aan wat dat zou kunnen opleveren als wij dat wel zouden doen. Pas met een goede benchmark op allerlei onderdelen, kun je een weloverwogen voorstel maken. En daar is de serie Vergelijkbaar Veenendaal dan ook voor bedoeld.

Begroting 2013 nader beschouwd (#331)

In het kader van Vergelijkbaar Veenendaal, ben ik eerst maar eens onze eigen begroting gaan bekijken. Alle begrotingsposten in een draaitabel verwerkt en onderscheid gemaakt per programma en gesplitst in uitgaven en inkomsten.

Qua inkomsten is onze gemeente voor ruim 60% afhankelijk van het Rijk. Grootste deel is uiteraard de inkomsten uit het Gemeentefonds. Maar daarnaast ontvangen wij ook Rijksgelden voor het programma Werk en inkomensondersteuning en voor Educatie. Een kleine 13% ontvangt de gemeente van haar eigen inwoners in de vorm van hondenbelasting, OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Een kwart van de inkomsten zijn gerelateerd aan leges voor bouwen, eigen bijdragen, huuropbrengsten, enzovoort. Eigenlijk inkomsten die betrekking hebben op geleverde producten of diensten aan een inwoner of instelling specifiek.

Dan de uitgaven. De out of pocket-kosten zijn uiteraard het grootst. Dit zijn gewoon keiharde euro's die betaald worden aan inwoners, bedrijven en instellingen. Ruim 20% gaat op aan de bedrijfsvoering, dus voor ambtenaren, het gemeentehuis, ict, bodes, beveiliging, etc.

Het duurste programma is Werk en inkomensondersteuning. Hier geven wij een kleine 25% van onze begroting aan uit. En hier zie je gelijk al het effect van een mindere economie en een open-eindregeling: kosten zijn 36 miljoen euro, de inkomsten daarvoor 25,5 miljoen euro. Oftewel ruim 10 miljoen euro betalen wij als gemeente zelf uit onze algemene middelen.

Goed, in samenhang met de benchmark, ga ik onze begroting eens kritisch verder bekijken. Als er op een gegeven moment meer duidelijkheid vanuit Den Haag komt over welke taken wij allemaal moeten gaan doen en welk bedrag wij daarvoor krijgen, dan ben ik klaar om voorstellen te doen.

Vergelijkbaar Veenendaal (#330)

De komende jaren zullen steeds meer taken van de landelijke overheid overgaan naar de gemeente. Negatief gezegd wordt er veel over de schutting heen gegooid qua taken en budgetten. Die budgetten worden dan en passant gelijk maar gekort met 25% omdat de gemeente het zo veel efficiënter kan.

Om straks al die taken en gelden goed in te zetten, ben ik begonnen om onze gemeente eens te gaan vergelijken met omringende gemeenten of gemeenten van gelijke grootte, sociale structuur en centrumfunctie. Heb al eens eerder geschreven over dat vergelijken, vooral als het gaat om bijvoorbeeld parkeertarieven of, in tijden van bezuinigingen, het aantal ambtenaren per inwoner. Ik was daar nooit zo gelukkig mee. Vooral omdat er werd vergeleken met omliggende gemeenten en die zijn gewoonweg niet 1 op 1 te vergelijken met Veenendaal.

Onderstaand een overzicht van Veenendaal in vergelijking met Ede, Rhenen en Wageningen qua structuur en omvang:

Gemeente	Inwoners- klasse	Sociale structuur	Centrum- functie
Veenendaal	50 -100.000	matig	sterk
Ede	100 - 150.000	redelijk	redelijk
Rhenen	10 - 20.000	goed	weinig
Wageningen	30 - 50.000	redelijk	sterk

Veenendaal kan qua grootte dus niet vergeleken worden met de andere drie en evenzo niet qua sociale structuur. Alleen qua centrumfunctie zou je Veenendaal met Wageningen kunnen vergelijken als je op dat gebied iets zou willen vergelijken.

Nee, voor een goede benchmark (vergelijking) moet je dus gemeenten nemen die ook in de klasse van 50 tot honderdduizend inwoners zitten en die een matige sociale structuur hebben maar wel een sterke centrumfunctie. En na enig onderzoek zijn er naast Veenendaal nog 11 gemeenten die aan deze vergelijkingsvoorwaarden voldoen (van klein naar groot):

Bergen op Zoom, Hoorn, Gouda, Spijkenisse, Lelystad, Roosendaal, Hengelo, Hilversum, Helmond, Alkmaar en Deventer.

Waarbij ik wel gelijk de kanttekening bij maak dat de inwonersklasse vrij ruim is. Veenendaal zit rond de 63.000 inwoners, terwijl er in Deventer ruim 98.000 wonen. Dat scheelt nogal. En natuurlijk kan je jezelf de vraag stellen wat is een matige sociale structuur of hoe sterk is sterk qua centrumfunctie. Neemt niet weg dat ik Veenendaal ga benchmarken met de genoemde gemeenten waarbij ik de inwonersklasse iets verklein naar maximaal 75.000 inwoners en dan blijven er (de eerste) vijf gemeenten over. Genoeg om een benchmark uit te voeren. Wordt vervolgd dus.

Coffeeshop armer, overlast rijker? (#329)

Deze week maakte onze burgemeester bekend de coffeeshop aan de Zandstraat te sluiten. Dit vanwege het ontbreken van de juiste papieren voor het afgeven van een vergunning. Het blijkt dat de eigenaar meerdere malen is verzocht om aanlevering van de juiste papieren en dat heeft hij nagelaten, waardoor de burgemeester niet anders kan dan de zaak te sluiten. Daarnaast vernam ik uit het secundaire circuit dat de eigenaar mogelijk niet door een Bibop-procedure heen komt.

Al met al is duidelijk dat de zaak gesloten gaat worden. En dan blijft er nog maar één zaak over, die aan de Prins Bernhardlaan. Een coffeeshop armer dus. Maar is dat een goede ontwikkeling, maatschappelijk gezien?

Nu ben ik voor sluiten van zaken welke niet aan de regels voldoen, of het nu een coffeeshop is of een kledingwinkel. Maar de angel qua coffeeshops zit 'm in de vergunningen welke persoongebonden zijn. Een andere coffeeshop-ondernemer kan NIET een tweede coffeeshop beginnen, want met het sluiten van deze zaak is ook de vergunning verlopen die aan deze ene persoon hing. Maar is Veenendaal gebaat bij slechts één coffeeshop?

Persoonlijk heb ik niks met coffeeshops en al helemaal niet met het product wat geleverd wordt. Maar het voorziet wel in een maatschappelijke behoefte. Daar kunnen wij onze ogen niet voor sluiten. En wat gebeurt er als je coffeeshops sluit? Zie Maastricht als voorbeeld met toenemende overlast, dealen op straat, hanggroepen en stationair lopende auto's met een verdeelfunctie. Door juist het hebben van een coffeeshop kan er controle plaatsvinden, vermindert de overlast en kan je als gemeente of als politie een beter oogje in het zeil houden. En dat kan nu niet meer.

Vraag is dan ook of het, in het verleden vastgestelde, uitsterfbeleid qua coffeeshops, nog wel van deze tijd is. Voor een stadse dorp met 65.000 inwoners is één coffeeshop te weinig, veronderstel ik. De burgemeester zou er goed aan doen te kijken wat mogelijk is om straks overlast en dealing in de straat te voorkomen. Wellicht toch weer een tweede, met de juiste papieren en Bibop-schone, coffeeshop?

Voortschrijdend inzicht Melmseweg? (#328)

Afgelopen week stond de ontwikkeling aan de 1e Melmseweg weer op de agenda. Een exploitatieovereenkomst met de ontwikkelaar, waar de raad over werd geconsulteerd.

Al vele jaren is sprake van herontwikkeling aldaar. En de raad heeft in het verleden de Structuurvisie aangenomen met daarin de bepaling dat ergens in de buurt van het eerste grote kruispunt vanaf de A12 een landmark zou moeten komen. Een landmark, of oriëntatiepunt, als gebouw, zodat de bezoeker aan Veenendaal weet dat hij naar het centrum toe rijdt. Op zich qua ontwikkelingen in Veenendaal en de verstedelijking is zo'n landmark wel te begrijpen, er zijn er inmiddels meerdere zoals bij de rotonde Prins Clauslaan/Rondweg Oost. En in die Structuurvisie is verder alleen bepaald dat de landmark maximaal 45 meter hoog mag zijn (14 a 15 woonlagen) en dat e.e.a. moet aansluiten in de lintbebouwing in de buurt. Voor de rest zijn er geen kaders bepaald, dus niet qua breedte, volume, massa enzovoort.

De exploitatieovereenkomst voldoet helemaal aan de door de raad bepaalde kaders van destijds. Zowel college als de ontwikkelaar hebben zich daar keurig aangehouden en kunnen zich daar dan ook op beroepen. Maar inmiddels zijn we vier a vijf jaar verder. Inmiddels is door de raad ook ingezien dat de bouwhoogte van 8 lagen op de hoeken van de Kleine Beer en Bevrijdingslaan als te hoog wordt ervaren en is afgeweken van de Structuur- en Centrumvisie. Mijn vraag in de commissie was dan ook hoe dat voortschrijdende inzicht nu zou gelden voor de Melmseweg? Want het kruispunt heeft vier hoeken waar een landmark zou kunnen komen. Nergens staat de zo'n landmark uit woningen of appartementen moet bestaan en nergens staat dus hoe smal of breed zo'n toren zou kunnen zijn.

En dan komen de eerste beeldschetsen voorbij:

Een ware reus te midden van de veelal laagbouw met een massa/volume waar je u tegen zegt. Is dit nu een interpretatie van een landmark? Of heeft de ontwikkelaar zijn maximale grens opgezocht c.q. benut? Ik heb sterk mijn twijfels over dit ontwerp en het volume van deze hoogbouw.

De achillespees in dit project is uiteraard de destijds vastgestelde Structuurvisie. Dat is een juridisch gegeven, waar wij als raad, niet om heen kunnen. Gaan wij daar van afwijken, door bijvoorbeeld het volume te verminderen of er lagen vanaf te halen, dan kan de ontwikkelaar mogelijk een claim indienen bij de raad voor de gemiste opbrengsten. Bij het plan de Koekoek aan de Bevrijdingslaan heeft de ontwikkelaar (Patrimonium) er zelf een laag afgehaald en daarmee het plan geaccordeerd gekregen. Maar Patrimonium is Veens en kan de lokale situatie en gevoelens veel beter inschatten dan een ontwikkelaar van buiten.

Nee, dit dossier gaat nog een netelige kwestie worden voor de raad. En daarmee ook voor het college en de ontwikkelaar.

Raad kan Rekenkamer beter gebruiken? (#327)

De Veenendaalse Krant kopte met deze titel gisteren een interview met de scheidend voorzitter van de rekenkamercommissie van Veenendaal.

Nu is de titel al licht misleidend, want Veenendaal heeft een Rekenkamercommissie en geen Rekenkamer. Het cruciale verschil is het wel of niet hebben van raadsleden als lid van de rekenkamer. De Rekenkamer zoals oorspronkelijk bedoelt, is een onafhankelijk controleorgaan. Verplicht gesteld toen het dualisme werd ingevoerd.

En juist die onafhankelijkheid is mijns inziens niet geborgd in een rekenkamercommissie, een commissie met externe leden én met raadsleden. Juist die inbreng van raadsleden in een "onafhankelijk" orgaan deden mij al tien jaar geleden de haren rijzen. En nog steeds ben ik er van overtuigd dat de raad NIET deel moet uitmaken van een rekenkamer en dat juist dat onafhankelijke wordt geborgd door een rekenkamer met alleen externe leden en dus geheel onafhankelijk kan opereren van de raad en het college.

De scheidend voorzitter vindt dat de fracties slecht voorbereid zijn als de commissie langs komt en dat suggesties ter plekke worden verzonnen. Dat geloof ik graag. Want in mijn stellige overtuiging zou de commissie de fracties helemaal niet moeten raadplegen voor te onderzoeken onderwerpen. Elk onderwerp dat een fractie aandraagt is politiek ingegeven of minimaal politiek gekleurd. En dat ondermijnt de onafhankelijkheid van dit orgaan. Verder stelt de voorzitter dat de raad de waarde van de commissie alleen met de mond wordt beleden en dat klopt volgens mij. Alleen voor de bühne wordt steeds gewezen op de waarde van de rapporten van de rekenkamercommissie, maar achter de schermen doet niemand er wat mee.

Als de raad zichzelf serieus zou nemen dan zou de raad de opvolging van de aanbevelingen zelf beter moeten monitoren. Maar aangezien er raadsleden in de commissie zitten, is dat dus elkaar controleren en dat wordt niet graag gedaan. Daarom stel ik nog steeds, en dat zal ik altijd blijven doen, dat als de raad serieus een onafhankelijk controleorgaan (met een eigen agenda) wil hebben, dat er gekozen moet worden voor een echte Rekenkamer. En is dat financieel niet haalbaar als gemeente, dan is een gemeenschappelijke Rekenkamer met omliggende gemeentes ook een prima optie. Maar belangrijkste is dat er geen raadsleden in thuis horen, want jezelf controleren hoort niet thuis in een open en transparant gemeentelijk bestuur.

Nieuw jaar, nieuw kansen? (#326)

De kop van het nieuwe jaar is er af. En zoals altijd neemt iedereen zich goede wensen voor en stelt dat een nieuw jaar nieuwe kansen biedt. De een gaat stoppen met roken, de ander neemt zich voor vaker vader en moeder te bezoeken.  En zo is het pad naar een nieuw jaar geplaveid met goede voornemens, welke grotendeels niet uitgevoerd gaan worden. Na de eerste dagen van het nieuwe jaar begint het gewone leven weer haar normale routine aan te nemen en gaat iedereen over tot de orde (en soms ook waan) van de dag.

Dus biedt een nieuw jaar nieuwe kansen? En waarom biedt alleen een nieuw jaar nieuwe kansen en kunnen nieuwe kansen niet gewoon in juni of oktober worden genomen? En waarom kunnen voornemens niet gewoon dezelfde dag ingevoerd worden, waarom wachten tot 1 januari van een nieuw jaar?

Of te wel voer voornemens gelijk uit en pak die kans als die voorbij komt. Ik wens u allen een prachtig, kansrijk en voornemensvol 2013 toe!