Raad kan Rekenkamer beter gebruiken? (#327)

De Veenendaalse Krant kopte met deze titel gisteren een interview met de scheidend voorzitter van de rekenkamercommissie van Veenendaal.

Nu is de titel al licht misleidend, want Veenendaal heeft een Rekenkamercommissie en geen Rekenkamer. Het cruciale verschil is het wel of niet hebben van raadsleden als lid van de rekenkamer. De Rekenkamer zoals oorspronkelijk bedoelt, is een onafhankelijk controleorgaan. Verplicht gesteld toen het dualisme werd ingevoerd.

En juist die onafhankelijkheid is mijns inziens niet geborgd in een rekenkamercommissie, een commissie met externe leden én met raadsleden. Juist die inbreng van raadsleden in een "onafhankelijk" orgaan deden mij al tien jaar geleden de haren rijzen. En nog steeds ben ik er van overtuigd dat de raad NIET deel moet uitmaken van een rekenkamer en dat juist dat onafhankelijke wordt geborgd door een rekenkamer met alleen externe leden en dus geheel onafhankelijk kan opereren van de raad en het college.

De scheidend voorzitter vindt dat de fracties slecht voorbereid zijn als de commissie langs komt en dat suggesties ter plekke worden verzonnen. Dat geloof ik graag. Want in mijn stellige overtuiging zou de commissie de fracties helemaal niet moeten raadplegen voor te onderzoeken onderwerpen. Elk onderwerp dat een fractie aandraagt is politiek ingegeven of minimaal politiek gekleurd. En dat ondermijnt de onafhankelijkheid van dit orgaan. Verder stelt de voorzitter dat de raad de waarde van de commissie alleen met de mond wordt beleden en dat klopt volgens mij. Alleen voor de bühne wordt steeds gewezen op de waarde van de rapporten van de rekenkamercommissie, maar achter de schermen doet niemand er wat mee.

Als de raad zichzelf serieus zou nemen dan zou de raad de opvolging van de aanbevelingen zelf beter moeten monitoren. Maar aangezien er raadsleden in de commissie zitten, is dat dus elkaar controleren en dat wordt niet graag gedaan. Daarom stel ik nog steeds, en dat zal ik altijd blijven doen, dat als de raad serieus een onafhankelijk controleorgaan (met een eigen agenda) wil hebben, dat er gekozen moet worden voor een echte Rekenkamer. En is dat financieel niet haalbaar als gemeente, dan is een gemeenschappelijke Rekenkamer met omliggende gemeentes ook een prima optie. Maar belangrijkste is dat er geen raadsleden in thuis horen, want jezelf controleren hoort niet thuis in een open en transparant gemeentelijk bestuur.