Vergelijkbaar Veenendaal (#330)

De komende jaren zullen steeds meer taken van de landelijke overheid overgaan naar de gemeente. Negatief gezegd wordt er veel over de schutting heen gegooid qua taken en budgetten. Die budgetten worden dan en passant gelijk maar gekort met 25% omdat de gemeente het zo veel efficiënter kan.

Om straks al die taken en gelden goed in te zetten, ben ik begonnen om onze gemeente eens te gaan vergelijken met omringende gemeenten of gemeenten van gelijke grootte, sociale structuur en centrumfunctie. Heb al eens eerder geschreven over dat vergelijken, vooral als het gaat om bijvoorbeeld parkeertarieven of, in tijden van bezuinigingen, het aantal ambtenaren per inwoner. Ik was daar nooit zo gelukkig mee. Vooral omdat er werd vergeleken met omliggende gemeenten en die zijn gewoonweg niet 1 op 1 te vergelijken met Veenendaal.

Onderstaand een overzicht van Veenendaal in vergelijking met Ede, Rhenen en Wageningen qua structuur en omvang:

Gemeente	Inwoners- klasse	Sociale structuur	Centrum- functie
Veenendaal	50 -100.000	matig	sterk
Ede	100 - 150.000	redelijk	redelijk
Rhenen	10 - 20.000	goed	weinig
Wageningen	30 - 50.000	redelijk	sterk

Veenendaal kan qua grootte dus niet vergeleken worden met de andere drie en evenzo niet qua sociale structuur. Alleen qua centrumfunctie zou je Veenendaal met Wageningen kunnen vergelijken als je op dat gebied iets zou willen vergelijken.

Nee, voor een goede benchmark (vergelijking) moet je dus gemeenten nemen die ook in de klasse van 50 tot honderdduizend inwoners zitten en die een matige sociale structuur hebben maar wel een sterke centrumfunctie. En na enig onderzoek zijn er naast Veenendaal nog 11 gemeenten die aan deze vergelijkingsvoorwaarden voldoen (van klein naar groot):

Bergen op Zoom, Hoorn, Gouda, Spijkenisse, Lelystad, Roosendaal, Hengelo, Hilversum, Helmond, Alkmaar en Deventer.

Waarbij ik wel gelijk de kanttekening bij maak dat de inwonersklasse vrij ruim is. Veenendaal zit rond de 63.000 inwoners, terwijl er in Deventer ruim 98.000 wonen. Dat scheelt nogal. En natuurlijk kan je jezelf de vraag stellen wat is een matige sociale structuur of hoe sterk is sterk qua centrumfunctie. Neemt niet weg dat ik Veenendaal ga benchmarken met de genoemde gemeenten waarbij ik de inwonersklasse iets verklein naar maximaal 75.000 inwoners en dan blijven er (de eerste) vijf gemeenten over. Genoeg om een benchmark uit te voeren. Wordt vervolgd dus.

Coffeeshop armer, overlast rijker? (#329)

Deze week maakte onze burgemeester bekend de coffeeshop aan de Zandstraat te sluiten. Dit vanwege het ontbreken van de juiste papieren voor het afgeven van een vergunning. Het blijkt dat de eigenaar meerdere malen is verzocht om aanlevering van de juiste papieren en dat heeft hij nagelaten, waardoor de burgemeester niet anders kan dan de zaak te sluiten. Daarnaast vernam ik uit het secundaire circuit dat de eigenaar mogelijk niet door een Bibop-procedure heen komt.

Al met al is duidelijk dat de zaak gesloten gaat worden. En dan blijft er nog maar één zaak over, die aan de Prins Bernhardlaan. Een coffeeshop armer dus. Maar is dat een goede ontwikkeling, maatschappelijk gezien?

Nu ben ik voor sluiten van zaken welke niet aan de regels voldoen, of het nu een coffeeshop is of een kledingwinkel. Maar de angel qua coffeeshops zit 'm in de vergunningen welke persoongebonden zijn. Een andere coffeeshop-ondernemer kan NIET een tweede coffeeshop beginnen, want met het sluiten van deze zaak is ook de vergunning verlopen die aan deze ene persoon hing. Maar is Veenendaal gebaat bij slechts één coffeeshop?

Persoonlijk heb ik niks met coffeeshops en al helemaal niet met het product wat geleverd wordt. Maar het voorziet wel in een maatschappelijke behoefte. Daar kunnen wij onze ogen niet voor sluiten. En wat gebeurt er als je coffeeshops sluit? Zie Maastricht als voorbeeld met toenemende overlast, dealen op straat, hanggroepen en stationair lopende auto's met een verdeelfunctie. Door juist het hebben van een coffeeshop kan er controle plaatsvinden, vermindert de overlast en kan je als gemeente of als politie een beter oogje in het zeil houden. En dat kan nu niet meer.

Vraag is dan ook of het, in het verleden vastgestelde, uitsterfbeleid qua coffeeshops, nog wel van deze tijd is. Voor een stadse dorp met 65.000 inwoners is één coffeeshop te weinig, veronderstel ik. De burgemeester zou er goed aan doen te kijken wat mogelijk is om straks overlast en dealing in de straat te voorkomen. Wellicht toch weer een tweede, met de juiste papieren en Bibop-schone, coffeeshop?

Voortschrijdend inzicht Melmseweg? (#328)

Afgelopen week stond de ontwikkeling aan de 1e Melmseweg weer op de agenda. Een exploitatieovereenkomst met de ontwikkelaar, waar de raad over werd geconsulteerd.

Al vele jaren is sprake van herontwikkeling aldaar. En de raad heeft in het verleden de Structuurvisie aangenomen met daarin de bepaling dat ergens in de buurt van het eerste grote kruispunt vanaf de A12 een landmark zou moeten komen. Een landmark, of oriëntatiepunt, als gebouw, zodat de bezoeker aan Veenendaal weet dat hij naar het centrum toe rijdt. Op zich qua ontwikkelingen in Veenendaal en de verstedelijking is zo'n landmark wel te begrijpen, er zijn er inmiddels meerdere zoals bij de rotonde Prins Clauslaan/Rondweg Oost. En in die Structuurvisie is verder alleen bepaald dat de landmark maximaal 45 meter hoog mag zijn (14 a 15 woonlagen) en dat e.e.a. moet aansluiten in de lintbebouwing in de buurt. Voor de rest zijn er geen kaders bepaald, dus niet qua breedte, volume, massa enzovoort.

De exploitatieovereenkomst voldoet helemaal aan de door de raad bepaalde kaders van destijds. Zowel college als de ontwikkelaar hebben zich daar keurig aangehouden en kunnen zich daar dan ook op beroepen. Maar inmiddels zijn we vier a vijf jaar verder. Inmiddels is door de raad ook ingezien dat de bouwhoogte van 8 lagen op de hoeken van de Kleine Beer en Bevrijdingslaan als te hoog wordt ervaren en is afgeweken van de Structuur- en Centrumvisie. Mijn vraag in de commissie was dan ook hoe dat voortschrijdende inzicht nu zou gelden voor de Melmseweg? Want het kruispunt heeft vier hoeken waar een landmark zou kunnen komen. Nergens staat de zo'n landmark uit woningen of appartementen moet bestaan en nergens staat dus hoe smal of breed zo'n toren zou kunnen zijn.

En dan komen de eerste beeldschetsen voorbij:

Een ware reus te midden van de veelal laagbouw met een massa/volume waar je u tegen zegt. Is dit nu een interpretatie van een landmark? Of heeft de ontwikkelaar zijn maximale grens opgezocht c.q. benut? Ik heb sterk mijn twijfels over dit ontwerp en het volume van deze hoogbouw.

De achillespees in dit project is uiteraard de destijds vastgestelde Structuurvisie. Dat is een juridisch gegeven, waar wij als raad, niet om heen kunnen. Gaan wij daar van afwijken, door bijvoorbeeld het volume te verminderen of er lagen vanaf te halen, dan kan de ontwikkelaar mogelijk een claim indienen bij de raad voor de gemiste opbrengsten. Bij het plan de Koekoek aan de Bevrijdingslaan heeft de ontwikkelaar (Patrimonium) er zelf een laag afgehaald en daarmee het plan geaccordeerd gekregen. Maar Patrimonium is Veens en kan de lokale situatie en gevoelens veel beter inschatten dan een ontwikkelaar van buiten.

Nee, dit dossier gaat nog een netelige kwestie worden voor de raad. En daarmee ook voor het college en de ontwikkelaar.

Raad kan Rekenkamer beter gebruiken? (#327)

De Veenendaalse Krant kopte met deze titel gisteren een interview met de scheidend voorzitter van de rekenkamercommissie van Veenendaal.

Nu is de titel al licht misleidend, want Veenendaal heeft een Rekenkamercommissie en geen Rekenkamer. Het cruciale verschil is het wel of niet hebben van raadsleden als lid van de rekenkamer. De Rekenkamer zoals oorspronkelijk bedoelt, is een onafhankelijk controleorgaan. Verplicht gesteld toen het dualisme werd ingevoerd.

En juist die onafhankelijkheid is mijns inziens niet geborgd in een rekenkamercommissie, een commissie met externe leden én met raadsleden. Juist die inbreng van raadsleden in een "onafhankelijk" orgaan deden mij al tien jaar geleden de haren rijzen. En nog steeds ben ik er van overtuigd dat de raad NIET deel moet uitmaken van een rekenkamer en dat juist dat onafhankelijke wordt geborgd door een rekenkamer met alleen externe leden en dus geheel onafhankelijk kan opereren van de raad en het college.

De scheidend voorzitter vindt dat de fracties slecht voorbereid zijn als de commissie langs komt en dat suggesties ter plekke worden verzonnen. Dat geloof ik graag. Want in mijn stellige overtuiging zou de commissie de fracties helemaal niet moeten raadplegen voor te onderzoeken onderwerpen. Elk onderwerp dat een fractie aandraagt is politiek ingegeven of minimaal politiek gekleurd. En dat ondermijnt de onafhankelijkheid van dit orgaan. Verder stelt de voorzitter dat de raad de waarde van de commissie alleen met de mond wordt beleden en dat klopt volgens mij. Alleen voor de bühne wordt steeds gewezen op de waarde van de rapporten van de rekenkamercommissie, maar achter de schermen doet niemand er wat mee.

Als de raad zichzelf serieus zou nemen dan zou de raad de opvolging van de aanbevelingen zelf beter moeten monitoren. Maar aangezien er raadsleden in de commissie zitten, is dat dus elkaar controleren en dat wordt niet graag gedaan. Daarom stel ik nog steeds, en dat zal ik altijd blijven doen, dat als de raad serieus een onafhankelijk controleorgaan (met een eigen agenda) wil hebben, dat er gekozen moet worden voor een echte Rekenkamer. En is dat financieel niet haalbaar als gemeente, dan is een gemeenschappelijke Rekenkamer met omliggende gemeentes ook een prima optie. Maar belangrijkste is dat er geen raadsleden in thuis horen, want jezelf controleren hoort niet thuis in een open en transparant gemeentelijk bestuur.

Nieuw jaar, nieuw kansen? (#326)

De kop van het nieuwe jaar is er af. En zoals altijd neemt iedereen zich goede wensen voor en stelt dat een nieuw jaar nieuwe kansen biedt. De een gaat stoppen met roken, de ander neemt zich voor vaker vader en moeder te bezoeken.  En zo is het pad naar een nieuw jaar geplaveid met goede voornemens, welke grotendeels niet uitgevoerd gaan worden. Na de eerste dagen van het nieuwe jaar begint het gewone leven weer haar normale routine aan te nemen en gaat iedereen over tot de orde (en soms ook waan) van de dag.

Dus biedt een nieuw jaar nieuwe kansen? En waarom biedt alleen een nieuw jaar nieuwe kansen en kunnen nieuwe kansen niet gewoon in juni of oktober worden genomen? En waarom kunnen voornemens niet gewoon dezelfde dag ingevoerd worden, waarom wachten tot 1 januari van een nieuw jaar?

Of te wel voer voornemens gelijk uit en pak die kans als die voorbij komt. Ik wens u allen een prachtig, kansrijk en voornemensvol 2013 toe!